Ceramika

GALLERY ACROPOLIS

₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪

GRECKA CERAMIKA

Już od czasów starożytnych produkcja ceramiki była bardzo ważną gałęzią przemysłu i dziedziną gospodarki. Handlowano nią i wymieniano na inne produkty na wszystkich targach Morza Śródziemnego. Grecy uwielbiali otaczać się pięknymi przedmiotami, stąd też wazy odznaczały się pięknymi kształtami i bogactwem dekoracji. W każdym szanującym się państwie-mieście znajdowały się warsztaty garncarskie. Produkty ceramiczne wyrabiane były z czerwonej glinki sprowadzanej z pobliskich okolic, na kole garncarskim nadawano im najróżniejsze kształty, inne produkowane były w specjalnych formach. Po otrzymaniu już odpowiedniego kształtu, produkt był suszony, a następnie wypalany w piecu w temperaturze ok. 1000 stopni, a następnie malowany, albo malowany i dopiero wypalany w zależności, jaki miał być końcowy efekt.

Na ceramice o różnej wielkości artyści przedstawiali swoje dzieła, stąd też miasta, które posiadały złoża glinki przyciągały do siebie licznych artystów. Dzięki wykopaliskom archeologicznym i archeologom, którzy staranie złożyli i dopasowali brakujące kawałki ceramiki dowiadujemy się o codziennym życiu, zwyczajach, sportach starożytnych ludzi. Na niej często opierali się historycy pisząc historię. Te piękne kształty i wzory można podziwiać w Muzeach Archeologicznych na całym świecie. Wszystkie naczynia były wykorzystywane do różnych celów od czynności dnia codziennego, a także przy narodzinach, zaślubinach, pogrzebach, obrzędach religijnych. Ich kształt i odpowiednie zdobnictwo mówiły o tym, jakie miały mieć przeznaczenie. Wzory ceramiki zmieniały się wraz z rozwojem sztuki, ceramika była malowana zarówno przez znanych artystów antycznych jak również przez osoby zupełnie nowe w tej branży mniej lub więcej utalentowane. Malarze wazowi często wzorowali się na słynnych wówczas podziwianych dziełach ówczesnych malarzy.

Właśnie dzięki ceramice dzieła ówczesnych malarzy przetrwały dla przyszłych pokoleń i dzięki nim możemy poznać zwyczaje i obyczaje, jakie wówczas panowały oraz codzienność życia z tamtych lat.

W ceramice malarskiej wyróżnia się następujące style:

STYL KRETEŃSKI ceramika w tym stylu produkowana była w warsztatach pałacu Knossos i Fajstos ok. XIX wieku p.n.e., Wytwarzana ceramika miała najrozmaitsze kształty i przeznaczenie.

Wyrabiano zarówno niewielkich rozmiarów kubki, kielichy, wazy poprzez olbrzymiej wielkości patosy, czyli gliniane beczki do przechowywania płynnej i sypkiej żywności. Wyróżniała się bogactwem ornamentalnych motywów geometrycznych, roślinnych ( lilie, krokusy, liście bluszczu, wysokie trawy) i morskich m.in. ośmiornice, ryby, korale, muszle, meduzy, rozgwiazdy i kraby, które cechuje niezwykle żywa i oryginalna dekoracja polichromowana. Na czarnym tle lub ciemnej glince znajdowały się wzory z dodatkiem koloru białego, żółtego, pomarańczowego i brązowego. Największym artystycznym osiągnięciem w ceramice kreteńskiej są wazy Kamares, nazwane tak od groty, w której natrafiono na pierwsze znaleziska (na zdjęciu poniżej). W naczyniach Kamares dominują motywy roślinne, które z biegiem lat stają się coraz bardziej zgeometryzowane i stylizowane. Wyrabiano także większe naczynia o grubszych ściankach. Niektóre z nich dekorowano, malując ozdobne motywy, w innych przypadkach stosowano tzw. technikę barbotino, która polegała na oddzielnym nakładaniu dekoracji na zewnętrzną powierzchnię naczynia, albo ozdób wytworzonych w oddzielnych formach np. roślinnych i następnie nakładanych na naczynia. Wymienić tu należy pitosy, wielkie gliniane beczki oraz amfory. O wiele rzadziej pojawiały się natomiast przedstawienia ludzi. Następny etap rozwoju ceramiki minojskiej przypada mniej więcej na okres po 1700 r. p.n.e. Pojawia się wówczas typ zdobień przybliżający nas do przedstawień naturalistycznych. Okres ten, ze względu na dominujące motywy zdobnicze, nazwano stylem morskim. Ostatni okres rozwoju ceramiki minojskiej nosi nazwę stylu pałacowego.
Po zniszczeniu i upadku pałaców na ceramice minojskiej bazują Mykeńczycy, na których wzorach można wyraźnie zauważyć wpływy minojskie.

STYL MYKEŃSKI- Słynne wazy mykeńskie, wytwarzane były na wielką skalę, przez garncarzy opierały się na wzorcach sztuki minojskiej, ale zachowują pewne cechy przyniesione z północy. Wielki rozwój ceramiki następuje w XVI wieku p.n.e. Pochodzą z tego czasu naczynia zdobione zwierzętami i roślinami morskimi ujętymi w kilka pasów, zazwyczaj malowane tylko dwoma kolorami czerwonym i brązowym na beżowym tle. Po XIV wieku p.n.e. pojawiają się przedstawienia ludzi i rydwanów.

STYL PROTOGEOMETRYCZNY, który występował ok. X w. p.n.e. podstawowe motywy tego stylu cechowały się bogactwem motywów ornamentalnych, motywy występujące w przyrodzie roślinne i zwierzęce, różnego rodzaju półkola, koła, linie faliste, proste i ukośne, romby, trójkąty, meandry, gwiazdy zygzaki, spirale, krzyże.

STYL GEOMETRYCZNY, występował w ceramice od IX wieku p.n.e. i stanowił rozwinięcie stylu protogeometrycznego. Naczynia zdobione były w poziome pasy, które następnie wypełnione były różnymi wzorami, typu gwiazdy, szachownice, linie, proste, faliste i ukośne, meandry, krzyże, itp. motywy zarówno roślinne jak i zwierzęce, epizody przedstawiające życie bohaterów, morze i okręty, pogrzeby, zawody gimnastyczne, muzyczne i taneczne oraz liczne walki i wojowników.

STYL KORYNCKI, jak sama nazwa wskazuje pochodzi z warsztatów garncarskich miasta Koryntu z ok. 620 r. p.n.e. Dzieli się na styl protokoryncki, koryncki i późnokoryncki. Ceramika koryncka znana była we wszystkich portach Morza Śródziemnego, często była wymieniana na inne produkty, słynęła ze wspaniałej kolorystyki i kształtów i dlatego też była bardzo kosztowna. I stąd też wzięło się powiedzenie nie każdemu jest dane płynąć do Koryntu, aby zaopatrzyć się w ceramikę koryncką. Główny motyw, jaki tu występuje to zwierzęta i rośliny. Wśród zwierząt dominują lwy, pantery, sfinksy, gryfy, kozy, dziki, węże, jelenie, koguty, łabędzie, ptaki, zające i wiele innych. Stosowano również krzyżówki różnych zwierząt, oraz postacie występujące w mitologii np. Tyton, Tryton, Gorgony itp. W latach późniejszych zaczęto przedstawiać również inne sceny z mitologii, często występuje tu Herakles, a także inni herosi, sceny bitewne, polowania, bankiety oraz sceny z Wojny Trojańskiej itp.

STYL KLASYCZNY, który z kolei dzielił się na:

STYL CZARNOFIGUROWY wysuwający w motywach na pierwszy plan człowieka i mit oraz STYL CZERWONOFIGUROWY na wazach tego stylu oprócz scen mitologicznych bardzo często przedstawiane są sceny z życia współczesnego.

STYL CZARNOFIGUROWY- występował w ceramice greckiej w latach 560 –530 p.n.e. Nazwa tego stylu pochodziła od charakterystycznej dwubarwnej dekoracji, czerwone figury występowały na czarnym tle glinianego naczynia. Najpierw malarz pokrywał figury czarnym pokostem, a następnie wykonywał linie, tworzące modelunek wewnętrzny. W czasie wypalania pokost ulegał stopieniu i łączył się z gliną na trwałe. Przez regulację dopływu powietrza do pieca, następowała redukcja tlenu żelaza zawartego w pokoście. I tak zamalowane partie zabarwiały się na czarno, zaś odsłonięte - na czerwono – na kolor wypalonej gliny. W stylu czarnofigurowym nadal obowiązywał układ pasowy dekoracji. Z czasem został zmodernizowany i centralną część naczynia zdobiła scena o tematyce mitologicznej, choć zdarzały się przedstawienia z życia codziennego.

STYL CZERWONOFIGUROWY- panował w ceramice greckiej w latach 530-400 p.n.e. Na czarnym tle występowała czerwona figura, co dawało malarzowi większe możliwości mógł dzięki temu oddać więcej szczegółów postaci i przedmiotów.

Głównym tematem przedstawionym na ceramice były sceny mitologiczne, z życia bogów i herosów oraz sceny z życia codziennego.

Na wazach podziwiać możemy życie codzienne i zwyczaje, jakie panowały w tamtych czasach oraz wnętrze greckiego domu, mężczyzn przy wykonywaniu różnych zawodów, w czasie wypoczynku, podczas zawodów sportowych. Malarze ukazują ludzi z najróżniejszych swer społecznych zarówno polityków, filozofów, ludzi zwykłych, niewolników a także pijaków, hetery oraz ludzi z marginesu społecznego, sceny z pogrzebów oraz zaślubin. Poznajemy życie kobiet zajmujących się pracami domowymi i wychowywaniem dzieci.

Na ceramice pokazane zostały również ówczesne bitwy.

Dekoracje wazowe odwołują się również do duchowego dorobku greckiego - literatury i mitologii. Możemy obejrzeć „ilustracje” do „Iliady” i „Odysei” Homera, wierszy Safony i Anakreonta.

Etapy rozwoju stylu czerwonofigurowego dzielą się na trzy okresy:

Styl surowy- panujący w latach 530 – 480 p.n.e., w którym postać przedstawiona była zgodnie z tradycją stylu czarnofigurowego. Do najznakomitszych twórców tego stylu zaliczyć można: Androkidesa, Eufroniosa, Brygosa, Eutymidesa, Kleofradesa, Makrona.

Styl swobodny- tzw. klasyczny trwający od 480 do 400 r. p.n.e., kiedy w malarstwie wazowym wykorzystywano do dekoracji osiągnięcia sztuki monumentalnej - rzeźby i malarstwa. W Vw. p.n.e. w Atenach stosowano jeszcze inną technikę zdobniczą - całe naczynia malowane były na biało i na takie tło nanoszono wielobarwne motywy dekoracyjne. Takie naczynia stosowane były głównie w związku z kultem zmarłych i z tym wiązały się umieszczane na nich sceny.

Powstały wtedy m.in. białe lekyty sepuklarne oraz naczynia o formatach rzeźbiarskich [ twarzowe, zoomaficzne ].

Powtarzające się wtedy tematy nawiązywały do zmagań Greków z Persami, stąd sceny z amazomachii i centauromachii. Działali wtedy wielcy artyści, których znamy pod nazwami nadanymi im przez historyków sztuki. Są to Mistrz Nobidów, Malarz Pentezylei, Malarz Pana.

Styl bogaty- trwający od 425 do 400 r. p.n.e., w którym zauważyć można silny wpływ malarstwa ściennego. Malarze wazowi starają się przenieść na naczynia kompozycje wieloplanowe i podkreślają ekspresję postaci. Pojawiają się udane bardziej lub mniej próby ukazania wieloplanowości krajobrazu.

Podkreślona jest dekoracyjność tak w szczegółach, jak i w użyciu barwy złotej i białej. Działali wówczas m.in. Kleofon i Meidias.

   

WYRÓŻNIAMY NASTĘPUJĄCE RODZAJE WAZ:

Wazy w zależności od przeznaczenia można podzielić na następujące kategorie:

Naczynia stołowe i wazy do przechowywania sypkich i płynnych produktów:
- do picia: kylix (czara),  kantaros, skyfos (kotyle) i ryton,
- do czerpania: kyatos,
- do nalewania: oinochoe,
- do mieszani płynów: krater , dinos i stamnos,
- do chłodzenia wina: psykter (wstawiany do krateru),
- do przechowywania i noszenia wody: hydria (dzban),
- do przechowywani oliwy: lekyt i askos,

- do przechowywania sypkich i płynnych produktów: pitos, amfora, pelike, stamnos,
Naczynia toaletowe służące do przechowywania perfum i olejków oraz osobistych przedmiotów:
- do przechowywania perfum: aryballos i alabastron, lekyt,
- szkatułka do biżuterii: pyksis, bekane, plemochoe,
Naczynia kultowe:
- do ofiar płynnych: fiala,
- przy zaślubinach:  lebes gamikos,
- w kulcie zmarłych: lekyt, skos, lutroforos

- do celów rytualnych: ryton, chous, skos 

₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪

  Jeśli jesteś pasjonatem Grecji i chciałbyś mieć w domu jakiś grecki akcent, polecam ręcznie malowaną ceramikę, wykonaną przez artystów z wieloletnim stażem.

Masz swój ulubiony wzór, motyw, chcesz komuś sprawić miłą niespodziankę - napisz do nich, wykonają każdy wzór i kształt greckiej ceramiki antycznej i nie tylko.

Poniżej link gdzie można ją zamówić:

GALLERY ACROPOLIS

Fotki ceramiki zamieszczone na tej stronie pochodzą z Gallery Acropolis.