Livithra

Livithra (Ληβείθρα) -  "boski" zakątek

Dzisiaj chciałam Wam opisać niemalże zapomniane, a jednak godne uwagi, miejsce  o nazwie Livithra. Położona jest ona w charakterystycznym miejscu, tam gdzie kończy się Wielki Olimp, a zaczyna Mały, jednak ze względu na swoje usytuowanie w dolinie, wśród bujnych platanów, wydaje się jakby ukryta przed okiem ludzkim.

Starożytna Livithra, odwiedzana tylko przez nielicznych, znajduje się u podnóża Olimpu, ok. 7 kilometrów od Leptokarii, jadąc w kierunku wioski Karia. Wykopaliska rozpoczęły się tamże stosunkowo niedawno, bo w 2004 roku. Według mitologii to tutaj właśnie znajduje się grób Orfeusza. Miejsce to w sposób szczególny upodobały sobie Muzy, dlatego często w starożytnej Grecji nazywano je Livithrides.

Według mitologii, w miejscowości Livithra zostały pochowane szczątki Orfeusza. Wyrocznia przepowiadała, że miasto zostanie zniszczone przez dzika, kiedy światło dzienne ujrzą kości Orfeusza, które to znajdowały się w glinianej hydrze ustawionej na  marmurowych kolumnach. Mieszkańcy miasta Livithra nie zwracali uwagi na proroctwa, a tym bardziej w możliwość doprowadzenie do katastrofy miasta przez dzika. Kości Orfeusza jednak zostały niechcący wysypane przez pasterzy, którzy  przypadkowo upuścili amforę,  gdzie były przechowywane szczątki starożytnego piewcy. Po tym niefortunnym czynie mieszkańcy Livithry zostali ukarani przez Dionizosa za to, iż  nie zadbali należycie o urnę Orfeusza. Ów bóg wysłał na miasto silny wiatr, który spowodował, iż płynąca w pobliżu rzeczka Συς zalała i zniszczyła miasto. Co ciekawe, nazwa rzeki  według starożytnej greki znaczy  "dzik".  W ten oto sposób zatem  spełniły się słowa wyroczni.

Ową wersję potwierdza starożytny geograf Pauzaniasz opisując w swoim  przewodniku, iż miasto zostało zniszczone przez wody pobliskiej rzeki. Podobnie  uważa wielki historyk i podróżnik Strabon. W swoich źródłach podają, że  w Livithrze znajdowały się źródła krystalicznej wody oraz liczne pomniki poświęcone Orfeuszowi i kultowi nimf.
 Według starożytnej tradycji,  Orfeusz  urodził się niedaleko Livithry, jego matką była Muza Kalliope. Orfeusz został nazwany przez Pindara "ojcem pieśni". Podobno w okolicach miejsca urodzenia założył pierwsze misteria o nazwie Telesterion poświęcone Dionizosowi.

Grecy epoki klasycznej czczą legendarną postać Orfeusza jako patrona poetów i muzyków. Poeta  Symonides z Keos przekazuje, iż śpiew Orfeusza przyciągał stada ptaków, które latały nad jego głową, jak również  ryby, które wyskakiwały z wody, aby posłuchać śpiewu i dźwięków liry Orfeusza. Swoją muzyką i śpiewem, jakby w magiczny sposób, uspokajał  dzikie zwierzęta, pobudzał do tańca  drzewa i skały , uciszał morza, a nawet  odwracał bieg rzek. Owy śpiewak był jednym z nielicznych greckich herosów, który udał się do podziemnego królestwa Hadesa i stamtąd powrócił. Oczarował swoim śpiewem i grą na lirze nawet samego Charona, Hadesa i Persefonę, którzy zgodzili się, aby Orfeusz, w zamian za swój  śpiew, wyprowadził z Hadesu swoją ukochaną Eurydykę.  Bogowie postawili mu  jeden warunek, mianowicie, iż  do momentu wyjścia z Hadesu nie obejrzy się za siebie, lecz Orfeusz nie mógł oprzeć się pokusie, chciał choć na chwile sprawdzić czy Eurydyka idzie za nim i tuż  przed samym wyjściem z Hadesu obejrzał się za siebie i tym samym na zawsze stracił Eurydykę.

W Livithrze widoczny był kult postaci Orfeusza, znajdowało się tu wiele jego posągów, najstarszy został wykonany z drzewa cyprysowego, miejsce to z czasem przemieniło się w sanktuarium poświęcone Orfeuszowi.
Co roku,  w sezonie letnim, podczas festiwalu Olimpu, odbywają się  przedstawienia teatralne, jedną z wystawianych sztuk jest  słynna  wędrówka Orfeusza do podziemnego królestwa Hadesa, po  ukochaną Eurydykę.
Starożytna Livithra została  zbudowana najprawdopodobniej w X w.p.n.e. W czasie wykopalisk natrafiono tu na starożytną kamienną drogę, ściany, podłogi wewnętrzne, drogi brukowane, teatr, ceramikę, monety i figurki. Wszystko to daje wizerunek wczesnej kultury.  Znaleziska archeologiczne wskazują, że teren  ten był zamieszkany od czasów prehistorycznych do najprawdopodobniej bizantyjskich. Szczególne znaczenie dla historii Macedonii mają cmentarze z późnej epoki brązu (z XIII- XII  w. p.n.e). Wszystkie najcenniejsze znaleziska z owego terenu znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Dion.

Podążając w górę,  po lewej stronie mijamy pozostałości po cmentarzu z epoki mykeńskiej, tzw. groby szybowe.  Jadąc dalej,  przejeżdżamy przez  pole magnetyczne i obserwujemy ciekawe zjawisko - wyłączając silnik i nie zaciągając hamulca ręcznego samochód „sam” jedzie do góry,  jakby wciągany przez niewidzialną rękę któregoś z bogów .
To przyciąganie zaprowadzić nas może  do położonej nieco wyżej  „Kafe Livithra”.
Kawiarnia położona jest w górach Olimpu, u podnóża miasta Leptokaria.   Zachowuje  tradycyjny styl dawnych górskich wiosek, mnóstwo tu różnorodnego sprzętu, jakim kiedyś posługiwali się mieszkańcy wsi.

Cala Kawiarnia usytuowana jest wśród bujnej zieleni roślinności, pośród drzew, których gałęzie dają ukojenie w upalne dni. Wśród owej zieleni wkomponowane są stoliki z widokiem na Zatokę Termajską. Stoliki owe mają przypisane "boskie" nazwy , np. Θεση Δίας czyli "miejsce Zeusa", co jeszcze bardziej pozwala nam poczuć magiczny klimat owego miejsca.
Pomysłodawcą i twórcą tego miejsca jest  właściciel - artysta. Przebywając tam  mamy wrażenie namiastki  raju,  gdzie wszystko zachwyca oko każdego przybysza, a cala otoczka owego miejsca  jest jak nektar dla duszy.

Przydatne linki:
Festiwal Olimpu:
http://festivalolympou.gr
Program 2014 

Starożytna Livithra na filmie: